Vakjargon: verminking

Als er iets is dat me gestoord heeft afgelopen jaren dan is het het gemak waarop rechters meegaan in de argumentatie van fototrollen. Dat een foto verminkt is door hem bij te snijden bijvoorbeeld. Uit een vonnis met persfotograaf René Hendriks van Regio15:

"5.7 (...) Het bijsnijden van een foto levert daarom naar het oordeel van de kantonrechter een 'verminking' van het origineel op. Ook op dit punt heeft SP Networks de schade berekend aan de hand van de algemene voorwaarden van Vereniging Dutch Photographers en vastgesteld op €285,00, welk bedrag de kantonrechter als redelijk voorkomt."

Bijsnijden is geen verminking, bijsnijden betekent dat je een deel van de foto citeert. En als daarbij een watermerk met ©-teken wegvalt schend je het recht op naamsvermelding en niet het recht van de maker zich te verzetten tegen wijziging van het werk. Wettelijk gezien geldt iets pas als verminking als je daarbij de reputatie of intentie van de maker schaadt.

Als reactie op een post van Sander Schimmelpennick dat hij de actieposter voor de demonstratie op 22 maart te krakerig vond fröbelde ik een postertje op basis van de bekende poster van Opland.


Het is overduidelijk een bewerking en ik vind dat ik daarmee niet de reputatie of de intentie, die Opland met zijn creatie destijds had, schend. Het valt mijns inziens onder pastiche, artikel 18b Aw.

Ik deelde de poster op sociale media met de bedoeling meer aandacht te genereren voor de demonstratie en alleen maar leuk als mensen het beeld overnemen.

Maar dat iemand het Meta-logo heeft toegevoegd en het beeld zich zo verder verspreidt vind ik minder leuk. Daarmee verliest mijn creatie aan kracht. Alsof er tegen de sociale media geprotesteerd gaat worden. Alsof mensen die Facebook en Whatsapp gebruiken de democratie bedreigen.

Ik wilde met mijn versie van de Opland de aandacht vestigen op het toenemende fascisme en Musk die zich ingekocht heeft in het centrum van de macht. Ik ben van mening dat mijn creatie is verminkt door het Meta-logo toe te voegen en dat mijn auteursrecht wordt geschonden.

Als fototrollenjager ga ik natuurlijk geen onredelijke schadevergoeding opeisen. Maar wees gewaarschuwd, wijzig niet zomaar beeld dat je op internet vindt. Er worden voor minder claims verstuurd...

Overigens is beeld down- en uploaden naar de sociale media een verveelvoudiging waar toestemming van de maker voor is vereist. De post van Ellen de Bruin op LinkedIn is daarom alleen al onrechtmatig, ongeacht of ze zelf het Meta-logo heeft toegevoegd. Reposten mag wel.


Alles op dit blog is en blijft gratis, al kost het meer tijd en frustratie dan me lief is. In 2017 viel ik in de beerput van een pervers verdienmodel met fotorechten. Inmiddels heb ik de studie Mediarecht afgerond en schrijf ik een boek waarmee fotografen en fotogebruikers geschillen onderling moeten kunnen oplossen.


Update 25 maart 2025


Vele varianten gespot in Amsterdam. En ik kwam er achteraf pas achter dat al het gefröbel niet eens nodig was. Opland maakte deze poster in 1994... (via Nutwerk).