Een portretfoto is een persoonsgegeven en valt onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dat betekent dat er toestemming moet zijn van de geportretteerde om de foto te publiceren en te exploiteren.
Dat toestemming vereist is onder de AVG om een portretfoto te publiceren conflicteert met het recht op vrijheid van meningsuiting, artikel 7 GW. Daarom is er in artikel 43 van de Uitvoeringswet AVG (UAVG) een uitzondering opgenomen voor het verwerken van persoonsgegevens voor journalistieke doeleinden en academische, artistieke of literaire uitdrukkingsvormen.
Auteurswet (Aw)
Met de AVG is artikel 20 Aw -toestemming van de geportretteerde om het portret openbaar te maken- overbodig. De fotograaf heeft onder artikel 6 AVG sowieso toestemming nodig om een portretfoto anders te verwerken dan bij opdracht bepaald.
Artikel 21 Aw, dat geldt voor álle foto’s waar iemand herkenbaar op staat afgebeeld, beschermt het portretrecht bij de uitzondering van artikel 43 UAVG: Met een redelijk belang, vaak financieel of privacy, kan de afgebeelde persoon bezwaar maken tegen gebruik van zijn portret.
Auteursrechttrollen
Mijn inziens valt exploitatie en opname van een portretfoto in een beeldbank niet onder de uitzondering van artikel 43 UAVG. De eigenaar van de beeldbank heeft toestemming nodig van de geportretteerde.
Toestemming die vermoedelijk vaak ontbreekt bij de vele blafbrieven die voor portretfoto's verstuurd worden. Toestemming die vermoedelijk zelfs vaak ontbreekt bij auteursrechttrollen die rechterlijke procedures voeren. En als je er niet naar vraagt, dan gaat de rechter ervanuit dat die toestemming er is.
Ik vind het bizar hoe vaak er schadevergoedingen wegens het mislopen van inkomsten gevorderd én betaald (moeten) worden aan partijen die de portretfoto's niet mogen exploiteren. Honderden euro's voor hergebruik van reeds online staande portretfoto's, hergebruik dat bovendien onder het citaatrecht kan vallen.
Ik vind het bizar dat, als overduidelijk is dat toestemming ontbreekt, rechters daar geen consequenties aan verbinden.
What do to?
Stop het misbruik van portretfoto's door auteursrechttrollen:
- Sta je met naam en foto in een beeldbank? Vraag om verwijdering! Ik heb de voorbeeldbrief van Autoriteit Persoonsgegevens op maat gemaakt voor portretfoto's.
- Krijg je een blafbrief voor een portretfoto? Vraag bewijs van toestemming aan de afzender of informeer rechtstreeks bij de geportretteerde of er toestemming is gegeven voor exploitatie. Zonder die toestemming kan de eisende partij geen inkomsten zijn misgelopen. N.B. In 2019 vond ik dat al een misselijke truc, nr. 10.
- Teken en deel de petitie 'Stop onredelijke fotoclaims'
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.