%20-%20(MeisterDrucke-346704).jpg)
- De juridische partner van ANP uit België is november 2021 flink op de vingers getikt door de Gentse rechtbank en wijzigde haar naam van Permission Machine in Visual Rights Group.
- Kort daarop, december 2021, kreeg ANP zelf een flinke tik: De Utrechtse rechtbank oordeelde dat ANP niet gerechtigd is om uit eigen naam schadevergoeding te vorderen voor foto’s gemaakt door freelancers.
- Augustus 2023 heb ik uiteengezet dat ANP blafbrieven laat versturen door Visual Rights Group voor gebruik dat onder citaatrecht valt.
"Het auteursrecht blijft altijd van de maker, tot zeventig jaar na overlijden tenzij er iets anders is vastgelegd."
Klopt, het auteursrecht blijft bij de fotograaf. Alleen als de fotograaf in loondienst was of zijn rechten bij akte overdraagt verwerft ANP het auteursrecht. Ook overgedragen auteursrecht verloopt na 70 jaar; bij foto’s uit de 19e eeuw mag je ervanuit gaan dat de maker lang genoeg dood is.
"Naast het auteursrecht krijg je ook te maken met persoonlijkheidsrechten. Dit betekent dat de maker van het werk of beeld vermeld moet worden bij alle vormen van publicatie. (…) De maker en eigenaar van het beeld bepaalt ook of er aanpassingen gedaan mogen worden."
Goed om te weten dat persoonlijkheidsrechten niet overgedragen kunnen worden. Alleen de fotograaf zelf heeft recht op naamsvermelding en kan zich verzetten tegen aanpassingen, ANP heeft die rechten niet.
"Vraag jezelf liever een keer te veel af of je wel toestemming hebt voor het publiceren van een beeld. Daarbij is het belangrijk dat je dit ook op papier hebt staan. Geen licentie? Dan geen publicatie. Doe je dat toch, dan is dat hetzelfde als diefstal. We noemen dit ook wel ‘een inbreuk’. Fotografen en fotobureaus sporen dagelijks onrechtmatig gebruik van beeld op. Komen ze een inbreuk tegen, dan kun je als openbaarmaker een flinke boete riskeren."
Diefstal is een zeer kwalijke framing voor gebruik zonder licentie. Diefstal vereist opzet en ontvreemding. Daar is geen sprake van, de rechthebbende blijft de rechthebbende en de foto verdwijnt niet van de plek waar je hem vond. Daarbij is onder citaatrecht een licentie niet vereist. Daarbij heeft ANP zelf jarenlang foto’s met downloadknoppen aangeboden.
De term openbaarmaker is ongepast. Het gaat bijna altijd om hergebruik van reeds openbaar gemaakte foto’s die goed vindbaar zijn via Google, oftewel 'afgelikte boterhammen'.
Boete is een term uit het strafrecht, private partijen mogen geen boetes opleggen.
"Leidt je speurtocht tot geen resultaat, dan kun je twee dingen doen: de foto niet gebruiken (verstandig, want je hebt geen licentie) of de foto gebruiken nadat je contact hebt opgenomen met de Stichting Foto Anoniem."
Alleen van professionele gebruikers wordt verwacht dat zij gedegen onderzoek doen naar de rechthebbende. De inbreukmaker, die niet wist en die redelijkerwijs ook niet had kunnen weten dat hij rechten schond, handelt niet onrechtmatig en is daaruit volgend niet schadeplichtig.
De downloadbare flowchart van Charlotte Meindersma uit het artikel inspireerde mij destijds tot deze flowchart.
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.