Een rechter mag het recht aanvullen; als hij uit de stukken kan opmaken dat het geen inbreuk is mag hij de vordering afwijzen, hij is dat echter niet verplicht.
Voor het leesgemak gebruik ik fotograaf voor degene die een schadevergoeding claimt wegens een inbreuk en gedaagde voor de van inbreuk beschuldigde.
Onderaan voorbeelden uit mijn archief met het nummer van wetsartikel.
Onderaan voorbeelden uit mijn archief met het nummer van wetsartikel.
Er is geen bewijs overlegd dat de fotograaf de maker is, in de dagvaarding wordt het slechts aangeboden:
Als gedaagde nalaat te vragen naar dat bewijs gaat de rechter ervan uit dat de fotograaf de maker is.
Als gedaagde bij een fotopersbureau of beeldbank niet vraagt naar bewijs dat deze partij gerechtigd is om te procederen gaat de rechter ervan uit dat het auteursrecht is overgedragen, dat er een exclusieve licentie is verleend of dat er een procesvolmacht is afgegeven door de fotograaf aan deze partij.
Een uitgever kan aanspraak maken op een deel van de vergoedingen die de maker ontvangt buiten het contract om als de maker zijn rechten heeft overgedragen of in licentie heeft gegeven aan de uitgever.
Mijn inziens kan een uitgever niet op eigen naam vergoedingen vorderen voor het gebruik van het werk.
Bij anoniem uitgegeven foto's zal de fotograaf op een andere wijze zijn makerschap moeten bewijzen.
15a. Citaatrecht
29a.2 Beveiligde foto's
Degene, die doeltreffende technische voorzieningen omzeilt en dat weet of redelijkerwijs behoort te weten, handelt onrechtmatig.
Een schending rechten fotograaf kan veroorzaakt zijn door het handelen van een ander. Het watermerk van de foto was er al afgesneden, gedaagde heeft de foto gekregen van de geportretteerde, een derde heeft de foto op de website van gedaagde geplaatst, de foto werd illegaal aangeboden, gedaagde heeft de website met de foto overgenomen enz.
Een fotograaf die voor zijn arbeid betaald wordt, in loondienst of voor een opdrachtgever, heeft de rechten niet. (Tenzij anders afgesproken en contractueel vastgelegd).
Vroeger, toen ANP nog fotografen in loondienst had, was ANP gerechtigd om op eigen naam schade te vorderen. Dat is wellicht een verklaring waarom zovelen de claims van ANP voor foto's van freelancers betalen.
8. Eerste openbaarmaker
Het auteursrecht van een foto, die zonder naamsvermelding rechtmatig door een rechtspersoon openbaargemaakt is, ligt bij die rechtspersoon. De fotograaf heeft zijn rechten verloren.
Het auteursrecht van een foto, die zonder naamsvermelding rechtmatig door een rechtspersoon openbaargemaakt is, ligt bij die rechtspersoon. De fotograaf heeft zijn rechten verloren.
Bij anoniem rondzwervende foto's is vaak lastig te achterhalen wie de eerste openbaarmaker is. Ik raad gedaagden dan aan met verwijzing naar een eerdere anonieme openbaarmaker een beroep te doen op artikel 9.
Een fotograaf kan zijn rechten over foto's die zonder zijn naam gepubliceerd zijn uitoefenen via de uitgever van het beeld. Als een fotograaf licenties verkoopt waarbij naamsvermelding niet is verplicht kunnen er meerdere uitgevers zijn.
Als er een eerdere anonieme openbaarmaker is dient de fotograaf via die partij zijn rechten uit te oefenen, dan wel die partij aan te spreken op het ontbreken van zijn naam.
In druk verschenen werken kunnen juridisch gezien niet meer openbaar gemaakt worden. Uit jurisprudentie volgt dat dit tevens geldt voor werken die zonder beperking - abonnement, slotje, betaalmuur - op internet verschijnen én hyperlinks naar deze werken.
Bizar dat anno 2023 nog steeds niets over hyperlinks in de wet staat en dat men nog spreekt over 'in druk verschenen'. Het lijkt mij een mededeling aan nieuw publiek als je een foto die alleen in druk verschenen is op internet zet. Mededeling aan (nieuw) publiek is een term die niet voortkomt in onze nationale wet, ze is afkomstig uit EU-richtlijnen.
Bizar dat anno 2023 nog steeds niets over hyperlinks in de wet staat en dat men nog spreekt over 'in druk verschenen'. Het lijkt mij een mededeling aan nieuw publiek als je een foto die alleen in druk verschenen is op internet zet. Mededeling aan (nieuw) publiek is een term die niet voortkomt in onze nationale wet, ze is afkomstig uit EU-richtlijnen.
De automatische en tijdelijke opslag van een bestand op een server bedoeld om de foto sneller te tonen geldt niet als een verveelvoudiging.
Het tonen van een foto op een website geldt als een verveelvoudiging. Het is een mededeling aan (nieuw) publiek.
Nogal wat juristen beweren dat hotlinken, de foto ophalen van de bronserver, geen verveelvoudiging is omdat je het fotobestand niet aanraakt. Mijn inziens veroorzaak je zelfs extra schade omdat je bij hotlinken bandbreedte 'steelt' van de bronserver.
15a. Citaatrecht
Je moet aan 4 voorwaarden voldoen voor een beroep op het citaatrecht:
- Functioneel, niet louter ter versiering.
- Niet-commercieel.
- Proportioneel, exploitatiemogelijkheden rechthebbende niet ontnemen.
- Bronvermelding, indien redelijkerwijs mogelijk.
Bronvermelding wordt nogal eens verward met naamsvermelding. De naam van de fotograaf is echter alleen verplicht als die bij of op de bronfoto staat.
Als bronvermelding ontbreekt kan de fotograaf geen schade voor het mislopen van naamsbekendheid claimen als zijn naam ontbreekt bij de bron.
Als bronvermelding ontbreekt kan de bron geen schade voor het mislopen van naamsbekendheid claimen, tenzij de bron de fotograaf zelf is.
Voor onderwijs (art. 16), nieuwsmedia (art. 15) en erfgoed (art. 16o) vervalt de eis van proportioneel. Daar ga ik hier verder niet op in omdat dat niet speelt bij de fotoclaims die ik zie.
16c. Downloaden foto
Met het downloaden van een foto, waardoor deze op een eigen server komt te staan, schendt gedaagde geen rechten omdat bij aanschaf van de server een heffing is betaald aan de Stichting Thuiskopie.
Met het downloaden van een foto, waardoor deze op een eigen server komt te staan, schendt gedaagde geen rechten omdat bij aanschaf van de server een heffing is betaald aan de Stichting Thuiskopie.
Rechtspersonen betalen een heffing aan de Stichting Reprorecht (art. 16h) en kunnen de heffing Thuiskopie terugvorderen. In praktijk vordert vrijwel niemand de heffing Thuiskopie terug waardoor een bestand op een server mijn inziens ook voor rechtspersonen die geen heffing Reprorecht betalen toegestaan is.
Het recht op een billijke vergoeding voor reprografische overname van het werk in een nieuwsblad of tijdschrift vervalt 3 jaar na publicatiedatum. Mijn inziens is een blog een tijdschrift.
Erfgoedinstellingen, musea, onderwijsinstellingen mogen anonieme werken publiceren als zij na zorgvuldig onderzoek de maker niet hebben kunnen vinden. Mocht de maker zich melden is er niet meer dan een billijke vergoeding verschuldigd.
Geen inbreuk als een foto incidenteel en ondergeschikt is opgenomen in een ander werk.
Geen inbreuk als een foto gebruikt is in een cartoon.
19. Portretrecht
19.1 Hergebruik van een reeds in druk verschenen of openbaar op internet gepubliceerd portret mag door en ten behoeve van de geportretteerde. Mijn inziens is hergebruik ten behoeve van de geportretteerde functioneel en valt dat tevens onder citaatrecht. Waarmee dit artikellid overbodig is.
19.1 Hergebruik van een reeds in druk verschenen of openbaar op internet gepubliceerd portret mag door en ten behoeve van de geportretteerde. Mijn inziens is hergebruik ten behoeve van de geportretteerde functioneel en valt dat tevens onder citaatrecht. Waarmee dit artikellid overbodig is.
19.3 Met toestemming van de geportretteerde en met naamsvermelding van de fotograaf mag een portretfoto openbaar gemaakt worden in een nieuwsblad of tijdschrift. Daar heb je het bronbestand voor nodig en mij lijkt als je daarover beschikt dat je toestemming hebt van de fotograaf. Waarmee dit artikellid overbodig is.
19.4 Om aanspraak te doen op lid 1 t/m 3 moet de foto in opdracht gemaakt zijn en niet op initiatief van de fotograaf. Iemand heeft gevraagd om de foto te maken; de geportretteerde zelf, vanwege de geportretteerde of ten behoeve van de geportretteerde.
De fotograaf heeft toestemming nodig van de geportretteerde om de foto anders dan bij opdracht overeengekomen te gebruiken. Zonder deze toestemming, de juridische term hiervoor is quitclaim, kan de fotograaf geen inkomsten zijn misgelopen.
Een portretfoto is een persoonsgegeven, een geportretteerde mag zijn toestemming intrekken (art.7.3 AVG).
Je mag een foto niet publiceren als degene die er herkenbaar opstaat een redelijk belang heeft om zich daar tegen te verzetten.
Een tot een persoon te herleiden portretfoto is een persoonsgegeven, de auteursrechthebbende mag de foto niet opnemen in zijn beeldbank (en exploiteren) zonder verwerkingsgrond (art. 6 AVG).
25.1a De fotograaf heeft recht op naamsvermelding bij openbaarmaking. Als een fotograaf zijn recht op naamsvermelding ook bij verveelvoudiging op het web wil behouden zal hij mijn inziens bij eerste openbaarmaking zijn naam zichtbaar op de foto moeten zetten middels een watermerk. Op papier (in druk) voldoet naamsvermelding bij de foto. Online valt zo'n losse vermelding weg als je de foto downloadt of deelt.
25.1b Een watermerk mag niet verwijderd worden. Schade door deze schending: Credits komen niet meer terecht bij de fotograaf, de foto gaat anoniem rondzwerven, het is onduidelijk wie de rechten heeft, mensen denken dat ze foto gratis mogen gebruiken enz.
Artikel 25 omvat persoonlijkheidsrechten, ze gelden voor de maker en zijn niet overdraagbaar. Eisers - niet zijnde de fotograaf - vorderen dus ten onrechte schadevergoeding wegens ontbreken naam.
Schade voor het zonder toestemming gebruiken van een foto kan de rechter "in passende gevallen" begroten op het mislopen van inkomsten voor als er wel toestemming zou zijn gevraagd.
Als gedaagde geen bewijs vraagt van het licentietarief waarop de schadevergoeding is begroot gaat de rechter ervanuit dat het gevorderde bedrag klopt.
Geschillen draaien vrijwel altijd om foto's die reeds openbaar zijn gemaakt en vindbaar zijn via Google. Fotografen begroten hun schade zelden op het werkelijke of marktconforme tarief voor hergebruik van een foto. Ze overleggen facturen van foto's in opdracht, exclusieve nog niet gepubliceerde foto's en/of onvrijwillig betaalde vergoedingen. Als ze geen facturen hebben verwijzen ze naar voor hen gunstige jurisprudentie, waar stevige schadevergoedingen zijn toegekend en/of sluiten aan bij andermans tarieven.
Stichting Beeld Anoniem schrijft op haar website dat hun tarievenlijst als leidraad fungeert in juridische procedures, mij lijkt dat daarmee de Mededingingswet wordt overtreden.
Het vorderen van opgeklopte schadevergoedingen door de fotograaf is mijn inziens oplichting en het is schandalig dat rechters er in mee gaan.
N.B. Zie ook art. 13.1b van de Europese Handhavingsrichtlijn betreffende de intellectuele eigendomsrechten 2004/48/EG.
De inbreukmaker kan veroordeeld worden om de door de inbreuk genoten winst af te dragen. Fotografen vorderen meestal misgelopen inkomsten en zelden de genoten winst.
28.9 Niet commercieel
Bij niet commercieel gebruik hoeft gedaagde geen informatie te verstrekken en is verwijderen van de foto voldoende. Aan reacties op een sommatiebrief kan de fotograaf zien hoe het met de juridische kennis is gesteld en of er aanknopingspunten zijn om te dagvaarden.
Bij niet commercieel gebruik hoeft gedaagde geen informatie te verstrekken en is verwijderen van de foto voldoende. Aan reacties op een sommatiebrief kan de fotograaf zien hoe het met de juridische kennis is gesteld en of er aanknopingspunten zijn om te dagvaarden.
N.B. Zie ook art. 8.1 van de Europese Handhavingsrichtlijn betreffende de intellectuele eigendomsrechten 2004/48/EG.
Degene, die doeltreffende technische voorzieningen omzeilt en dat weet of redelijkerwijs behoort te weten, handelt onrechtmatig.
Alleen de gedaagde die wist, of redelijkerwijs behoorde te weten, dat hij rechten schond handelt onrechtmatig en is daaruit volgend schadeplichtig. Gedaagden die professioneel handelen hebben een onderzoeksplicht.
De fotograaf moet aantonen dat de inbreuk verwijtbaar is om schade te kunnen vorderen.
N.B. Zie ook art. 13.1 van de Europese Handhavingsrichtlijn betreffende de intellectuele eigendomsrechten 2004/48/EG.
Auteursrechten vervallen 70 jaar na het overlijden van de maker
Als de maker niet bekend is vervallen de auteursrechten 70 jaar na uitgifte van het werk. Als de maker zich meldt binnen deze termijn geldt artikel 37.
Rechtszaken bij de wetsartikelen:
- Art.1 Aw. Roel Dijkstra heeft ondanks verzoek van gedaagde geen bewijs geleverd dat hij de maker is.
- Art.2.3 Aw. VAAAM bestond ten tijde van de inbreuk niet, rechter wijst naar Zwitsers recht schade toe.
- Art.4 Aw. Er stond geen naam van de maker op, in of bij de foto. Roel Dijkstra heeft de foto anoniem uitgegeven.
- Art.7 Aw. ANP verliest omdat de fotograaf niet in loondienst was.
- Art.8 Aw. Omroep West is eerste openbaarmaker.
- Art.9 Aw. Rechthebbende zou zijn rechten niet meer moeten kunnen uitoefenen nu de uitgever niet meer bestaat.
- Art.12.1.2 Aw. Rechter spreekt van openbaar maken bij een reeds in druk verschenen foto.
- Art.14 Aw. Gedaagde meende dat zij geen rechten geschonden had door de foto te embedden.
- Art.15a. Ophef nadat een beroep op citaatrecht slaagt.
- Art.16c. Dwangsom opgelegd voor foto op server.
- Art.19.1 Aw. Onnodig hoger beroep over naamsvermelding, het gebruik is ten behoeve van geportretteerde en dan is naamsvermelding niet verplicht.
- Art.19.4 Aw. Rechter had 'als niet betwist door de fotograaf' uit moeten gaan dat de foto in opdracht was gemaakt en daarmee was het beroep van gedaagde op art.19.3 geslaagd.
- Art. 20 Aw. Fotograaf heeft geen bewijs overlegd dat hij de foto anders dan voor opdracht mocht gebruiken van de geportretteerde.
- Art. 25 Aw. Roel Dijkstra verspreidt foto's in groot formaat zonder waterwerk op een wijze dat je niet door hebt dat er rechten op rusten.
- Art.27.2 Aw. Rechter wijst de aansluiting bij tarieven Stichting Beeld Anoniem, overlegde facturen en de gunstige jurisprudentie af en schat de schade op €50,-.
- Art.28.9 Aw. Stichting is geen uitleg verschuldigd over foto's op een door haar overgenomen website.
- Art.29b.1 Aw. Webbouwer meldt zich direct als 'dader'. Rechter oordeelt desondanks dat de laaggeletterde klant onrechtmatig handelde.
Laatste wijziging 2 september 2024.
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.